به کار بردن روش های گفتار درمانی در منزل کمک می کند تا درمان مشکلات گفتاری در کودکان و حتی بزرگسالان بهتر پیش رفته و تاثیر بخشی بهتری داشته باشد. اختلالات گفتاری شامل موارد متعددی می شوند. شاید راه های زیادی برای رفع این مشکلات به میان آمده باشد. اما هیچ یک به اندازه گفتار درمانی نمی توانند در درمان هرچه زودتر افراد موثر تر باشند. لازم است بدانید که خود گفتار درمانی نیز روش های مختلفی دارد که برخی از آن ها داخل کلینیک های توانبخشی توسط گفتار درمانگر قابل اجرا بوده و برخی از این روش ها نیز در منزل قابل انجام است.
می توان گفت که ترکیب گفتار درمانی در منزل و کلینیک بهترین راهیست که کمک می کند تا اختلالات گفتاری مختلف، در زمان کمتری حل شده و تاثیرات مثبتی داشته باشد. بسیار والدین برای درمان کودکان خود به دنبال بهترین روش های گفتار درمانی در خانه هستند. البته که این روش ها برای گفتار درمانی بزرگسال نیز قابل استفاده است. در ادامه به بررسی کامل این روش ها خواهیم پرداخت.
انواع اختلالات گفتاری که با گفتار درمانی حل می شوند !
پیش از بحث در مورد روش های گفتار درمانی در منزل، بهتر است در مورد اختلالات گفتاری که به واسطه گفتار درمانی قابل حل هستند، توضیح دهیم. همانطور که در ابتدای مطلب به این موضوع اشاره کردیم، مشکلات گفتاری در بزرگسالان یا کودکان شامل موارد مختلفی می شوند. هر یک از این مشکلات در گفتار درمانی به شکل به خصوصی قابل حل هستند.
از جمله انواع اختلالات گفتاری که می توان با گفتاردرمانی آن ها را حل کرد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اختلال تلفظی: این مورد شامل مشکلاتی شده که باعث تلفظ اشتباه هجاها می شود.
- اختلال عدم تسلط در حرف زدن: مشکلاتی همانند لکنت زبان در این دسته بندی قرار می گیرند. به طور مثال افراد در زمان صحبت کردن روی یک کلمه خاص توقف داشته و مدام یک حرف را تکرار می کنند. همچنین در برخی اوقات تلفظ برخی کلمات برای آن ها بسیار طولانی می شود.
- اختلال در صوت: یکی دیگر از مشکلاتی که با روش های گفتار درمانی قابل درمان است، مشکل در صورت می باشد. به این صورت که فرد بیمار نمی تواند میزان صوت صدای خود را در زمان حرف زدن، کنترل کند.
- اختلالات گفتاری پذیرنده: زمانی که فرد نتواند به خوبی متوجه زبان گفتاری شود، دچار این مشکل شده که با گفتاردرمانی قابل درمان می باشد.
- مشکلات بیانی: در صورتی که فرد نتواند هنگام حرف زدن به درستی کلمات را در کنار یکدیگر قرار دهد، دچار چنین مشکلی است.
بررسی روش های گفتار درمانی در منزل برای کودکان
روش های گفتار درمانی در منزل برای کودکان و بزرگسالان متفاوت است. در ادامه به بررسی تمرین های گفتار درمانی کودکان می پردازیم.
- با کودک واضح صحبت کنید: مهم ترین اصل برای درمان مشکلات گفتاری در کودکان، بیان واضح کلمات است. لازم است تا شما در زمان صحبت کردن با کودک خود آهسته و روشن صحبت کنید تا او طرز تلفظ کلمات درست را یاد بگیرد. همچنین هجی کردن کلمات و تقسیم آن به بخش های کوچک نیز تاثیر فوق العاده ای در روند درمان دارد.
- قرار دادن کودک در معرض کلمات مختلف: در مورد کوچک ترین موضوعات با کودک خود صحبت کنید. به طور مثال در مورد درست کردن ناهار، دیدن یک فیلم و… با او صحبت کنید. همچنین بهتر است در طول روز موسیقی هایی را پخش کرده و با کودک خود همخوانی کنید.
- کتابخوابی: یکی دیگر از بهترین روش های گفتار درمانی در منزل کودکان، کتاب خوانی است. بهتر است کتاب هایی را انتخاب کنید که برای کودکان جذاب باشد. این باعث شده تا آن ها مهارت شنیدن و حرف زدن را بهتر یاد بگیرند.
روش های گفتار درمانی بزرگسالان در منزل
تمرینات گفتار درمانی برای بزرگسالان یکسان بوده اما باید به نکاتی توجه کرد. این نکات عبارتند از:
مدیریت زمان: برای گفتار درمانی در منزل بهتر است حتما جدول زمان بندی را تهیه کرده و تمرینات را در زمان درست انجام دهید. این کار به تاثیر بخشی بیشتر درمان، کمک بسزایی می کند.
- تمرین در مکان مناسب: برای تمرینات گفتار درمانی در منزل، محیط مناسبی را در نظر بگیرید.
- افزایش تمرکز: برای انجام روش های گفتار درمان در منزل، باید تمرکز خود را افزایش داده و میزان حواس پرتی ها را کاهش دهید.
- داشتن همراه: وجود یک همراه در زمان گفتار درمانی کمک می کند تا تمرینات را به درستی و با انگیزه بهتری انجام دهید.
- هدف گذاری کنید: برای گفتاردرمانی هدف های کوچک را برای خود تعیین کرده و بعد از رسیدن به آن ها به خود جایزه بدهید.
چه افرادی به گفتاردرمانی در خانه نیاز دارند؟
گفتاردرمانی در منزل برای افرادی طراحی می‌شود که به دلایل مختلف امکان مراجعه منظم به کلینیک را ندارند یا نیاز به محیط آرام و آشنای خانه برای دریافت درمان مؤثر دارند. در ادامه، گروه‌هایی که بیشترین سود را از گفتاردرمانی خانگی می‌برند، معرفی می‌شوند:
1. کودکان دارای تأخیر در گفتار یا زبان
کودکانی که دیر شروع به صحبت می‌کنند، جمله‌بندی‌های ناقص دارند، یا واژگان محدودی استفاده می‌کنند، از تمرین‌های گفتاری در محیط خانه به‌خوبی بهره‌مند می‌شوند. حضور والدین در روند درمان نیز نقش تقویتی دارد.
2. کودکان با اختلال تلفظ یا لکنت
کودکانی که حروف را نادرست ادا می‌کنند یا دچار لکنت زبان هستند، نیاز به تمرین مستمر و در فضایی بدون استرس دارند. گفتاردرمانی در خانه با روش‌های خلاقانه مثل بازی و داستان‌گویی می‌تواند تأثیر بسزایی داشته باشد.
3. افرادی که سکته مغزی یا آسیب مغزی دیده‌اند
بزرگسالانی که پس از سکته، تصادف یا ضربه به سر دچار اختلال در گفتار، بلع یا درک زبان شده‌اند، اغلب نیاز به تمرین‌های مداوم دارند. انجام این تمرین‌ها در خانه، دسترسی را آسان‌تر و همکاری را بیشتر می‌کند.
4. سالمندان با بیماری‌های تحلیل‌برنده عصبی
افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند آلزایمر، پارکینسون یا زوال عقل، ممکن است با کاهش توانایی گفتار یا بلع مواجه شوند. گفتاردرمانی خانگی با تمرینات شناختی و گفتاری به حفظ توانایی‌های زبانی کمک می‌کند.
5. افرادی با ناتوانی حرکتی یا محدودیت جسمی
برای برخی افراد، حرکت تا مراکز درمانی سخت یا حتی غیرممکن است. گفتاردرمانی در منزل راه‌حلی مؤثر برای ادامه درمان در کنار راحتی و امنیت فیزیکی فرد است.
6. خانواده هایی با سبک زندگی شلوغ یا موقعیت جغرافیایی دور
در برخی مناطق، دسترسی به مراکز تخصصی گفتاردرمانی سخت است. همچنین خانواده‌هایی که زمان کافی برای مراجعه منظم ندارند، می‌توانند با حضور گفتاردرمانگر در منزل، کیفیت درمان را حفظ کنند.
مزایای گفتاردرمانی در منزل برای کودکان و بزرگسالان
گفتاردرمانی در منزل یکی از روش‌های محبوب و مؤثر در توانبخشی گفتار و زبان است. چه برای کودکان و چه برای بزرگسالان، این شیوه درمانی مزایای قابل توجهی دارد که می‌تواند روند بهبودی را تسهیل کرده و انگیزه‌ی بیمار و خانواده را افزایش دهد.
1. آرامش محیط آشنا
خانه فضایی آشنا، راحت و امن برای فرد است. این موضوع به‌ویژه برای کودکانی که در محیط‌های جدید دچار اضطراب می‌شوند، بسیار اهمیت دارد. آرامش روانی، کیفیت و اثربخشی جلسات درمانی را افزایش می‌دهد.
2. مشارکت بیشتر والدین یا اعضای خانواده
در خانه، والدین یا همراهان می‌توانند مستقیماً در روند درمان شرکت کنند، تمرین‌ها را یاد بگیرند و در طول روز آن‌ها را با کودک یا بیمار انجام دهند. این همکاری نقش کلیدی در تسریع پیشرفت درمان دارد.
3. صرفه‌جویی در زمان و هزینه رفت‌و‌آمد
مراجعه به کلینیک مخصوصاً در شهرهای بزرگ زمان‌بر و پرهزینه است. گفتاردرمانی در منزل این مشکل را برطرف کرده و امکان برنامه‌ریزی منعطف‌تری برای خانواده‌ها فراهم می‌کند.
4. درمان هدفمند و متناسب با شرایط واقعی زندگی
گفتاردرمانی در منزل اجازه می‌دهد درمانگر با شرایط واقعی فرد آشنا شود و تمرین‌ها را متناسب با نیازهای روزمره او طراحی کند. این موضوع به انتقال بهتر مهارت‌های گفتاری به زندگی روزانه کمک می‌کند.
5. راحتی بیشتر برای کودک یا سالمند
بسیاری از کودکان و سالمندان در کلینیک مضطرب یا خسته می‌شوند. اما در خانه، ارتباط راحت‌تر و صمیمانه‌تری با درمانگر برقرار می‌کنند و تمرین‌ها را با انگیزه بیشتری انجام می‌دهند.
6. پیگیری و ارزیابی دقیق‌تر روند درمان
درمانگر با حضور در منزل می‌تواند وضعیت فرد را بهتر مشاهده و تحلیل کند. همچنین روند پیشرفت را مستند کرده و بازخورد دقیق‌تری به خانواده بدهد.
7. مناسب برای افرادی با محدودیت‌های جسمی یا حرکتی
بزرگسالانی که به دلایل جسمی قادر به حضور در مراکز درمانی نیستند، با خدمات خانگی می‌توانند بدون قطع شدن درمان، به روند بهبودی ادامه دهند.
تمرین‌های ساده گفتاری قابل انجام در خانه
تمرین‌های ساده گفتاری قابل انجام در خانه
1. تمرین آینه‌ای
- روش اجرا: کودک یا فرد روبه‌روی آینه می‌نشیند و حرکات دهان، لب و زبان خود را هنگام گفتن صداها یا کلمات تماشا می‌کند.
- هدف: افزایش آگاهی حرکتی از اجزای گفتار (لب‌ها، زبان، فک)
- مثال: گفتن صدای «پ»، «ب»، «م» با دقت به حرکت لب‌ها
2. تکرار کلمات هدف
- روش اجرا: چند کلمه‌ی خاص را که کودک در گفتن آن‌ها مشکل دارد انتخاب کرده و روزانه چند بار با او تمرین کنید.
- هدف: بهبود وضوح تلفظ
- مثال: تمرین با کلمات «سیب»، «ساعت»، «سنگ» برای تقویت حرف «س»
3. تمرین با آهنگ و شعر کودکانه
- روش اجرا: همراه کودک شعر یا آهنگ ساده‌ای را با ریتم تکرار کنید.
- هدف: بهبود روانی گفتار و دایره واژگان
- نکته: آهنگ‌های قافیه‌دار به یادگیری ساختار جمله کمک می‌کنند.
4. بازی با کارت تصاویر یا اشیا
روش اجرا: تصویری را نشان دهید و کودک نام آن را بگوید. سپس سؤال‌هایی درباره‌اش بپرسید (رنگش چیه؟ کجا زندگی می‌کنه؟)
هدف: تقویت درک زبانی و جمله‌سازی
مثال: کارت «سیب» → “این چیه؟ چه رنگیه؟ توی یخچاله یا درخت؟”
5. تمرین‌های تنفسی ساده
- روش اجرا: فوت کردن شمع، بادکنک، یا پر با دهان
- هدف: تقویت کنترل تنفس و عضلات تنفسی برای گفتار بهتر
6. تمرین زبان و لب‌ها
- روش اجرا: زبان را به بالا، پایین، چپ و راست حرکت دهید یا لب‌ها را سوت بزنید، غنچه کنید و باز کنید.
- هدف: تقویت عضلات گفتاری (زبان، لب‌ها، فک)
7. بازی نقش‌آفرینی و دیالوگ‌سازی
- روش اجرا: با عروسک یا اسباب‌بازی، یک گفت‌وگوی ساده بسازید و کودک را وارد ماجرا کنید.
- هدف: تقویت جمله‌سازی، تعامل و اعتماد به نفس گفتاری
- مثال: “خرسه داره غذا می‌خوره. بهش چی بدیم؟”
8. خواندن کتاب با صدای بلند
- روش اجرا: کودک یا فرد متن ساده‌ای را با صدای بلند بخواند یا بعد از شما تکرار کند.
- هدف: افزایش وضوح، روانی گفتار و دقت شنیداری
جمع بندی روش های گفتار درمانی بزرگسالان در منزل
در اکثر اوقات انجام گفتار درمانی در منزل در کنار گفتار درمانی در کلینیک های توانبخشی می تواند تاثیر بسیار بیشتری داشته باشد. برای درمان مشکلات گفتاری در منزل روش های زیادی وجود دارد که ما در این مطلب به چند مورد از آن ها اشاره کردیم. برای دریافت خدمات گفتار درمانی می توانید به کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی نسیم مردانی مراجعه کنید.
بدون دیدگاه