رشد گفتار در کودکان با انواع فلج مغزی می تواند متفاوت باشد. رشد گفتار یکی از مهم‌ترین بخش های رشد کلی در کودکان است که نقش مستقیمی در ارتباطات اجتماعی، رشد شناختی و یادگیری آن ها دارد. اما در برخی کودکان، به دلیل شرایطی مانند فلج مغزی، این مسیر با چالش هایی جدی همراه می‌شود. فلج مغزی یک اختلال عصبی حرکتی است که در نتیجه آسیب به مغز در دوران بارداری، تولد یا اوایل کودکی رخ می دهد و می‌تواند باعث مشکلات حرکتی، حسی و گفتاری شود.
کودکان مبتلا به فلج مغزی ممکن است در کنترل عضلات صورت، فک، زبان و حنجره دچار اختلال باشند که این موضوع روند رشد گفتار آن‌ها را کند یا مختل می‌کند. با این حال، شناخت نوع فلج مغزی و شدت آسیب، می تواند به درمانگران و خانواده‌ها کمک کند تا بهترین مسیر درمانی و حمایتی را انتخاب کنند. در این مقاله از کلینیک نسیم مردانی به بررسی رشد گفتار در کودکان با انواع فلج مغزی، تفاوت‌های موجود بین نوع فلج و چگونگی اثر گفتار درمانی در بهبود شرایط این کودکان می پردازیم.
بررسی کلی رشد گفتار کودکان فلج مغزی
به منظور بررسی بهتر رشد گفتار در کودکان با انواع فلج مغزی لازم است بیان کنیم رشد گفتار در کودکان فلج مغزی، در مقایسه با سایر کودکان، اغلب با تأخیر آغاز می شود و ممکن است دچار وقفه یا اختلالاتی در تولید صدا، وضوح کلمات، هماهنگی گفتار و حتی درک زبان باشد. این مشکلات ناشی از تأثیر فلج مغزی بر عضلات درگیر در گفتار مانند لب ها، زبان، تارهای صوتی و فک و همچنین قسمت های مغزی مسئول زبان و پردازش گفتاری هستند. بسیاری از کودکان مبتلا به فلج مغزی ممکن است علاوه بر مشکل در گفتار، دچار مشکلات شنوایی، شناختی یا یادگیری نیز باشند که همگی در رشد زبانی آن‌ها نقش دارند.
شدت اختلالات گفتاری در این کودکان بسته به نوع فلج مغزی متفاوت است. برخی کودکان ممکن است تنها کمی در تلفظ دچار مشکل باشند، در حالی که برخی دیگر به طور کامل ناتوان از صحبت کردن باشند و نیاز به استفاده از وسایل ارتباطی جایگزین داشته باشند.
بررسی رشد گفتار کودکان با داشتن انواع فلج مغزی
همانطور که در ابتدای مطلب گفته شد، رشد گفتار در کودکان با انواع فلج مغزی می تواند متفاوت باشد. لازم است بدانید که فلج مغزی به چند نوع مختلف تقسیم می‌شود که رایج‌ترین آن ها شامل اسپاستیک و دیس کینتیک است. هر نوع از این فلج ها تأثیر متفاوتی بر رشد حرکتی و گفتاری کودک دارند. در ادامه، تمرکز ما بر روی دو نوع کمتر بررسی شده یعنی فلج مغزی دیس کینتیک و فلج مغزی آتاکسیک خواهد بود، چرا که در این موارد مشکلات گفتاری پیچیده تر و نیازمند مداخلات تخصصی تر هستند.
رشد گفتاری کودکان با فلج مغزی دیس‌کینتیک
فلج مغزی دیس کینتیک نوعی از فلج مغزی است که بیشتر با حرکات غیر ارادی و کنترل نشده بدن شناخته می شود. این نوع از فلج بیشتر بر عملکرد عضلاتی که برای گفتار استفاده می شوند تأثیر می‌گذارد، مانند عضلات صورت، زبان و حنجره. در نتیجه، کودکان مبتلا به این فلج مغزی ممکن است با مشکلاتی مثل دشواری در آغاز گفتار، مکث‌های طولانی بین کلمات، کشیدگی یا بریده بریده شدن کلمات روبرو شوند و اغلب به درمان هایی اعم از کار درمانی و گفتار درمانی نیاز دارند. به عبارتی کودکان مبتلا به این عارضه، دچار ناتوانی شدید حرکتی در قسمت دهان هستند. از سوی دیگر نیز سطح درک آن ها از گفتارشان بسیار بیشتر است.
یکی از چالش های اصلی در این نوع فلج مغزی، عدم هماهنگی بین تنفس، صداسازی و حرکت زبان است. این موضوع باعث می‌شود گفتار کودک نامفهوم و دشوار برای درک دیگران باشد. کودکان دیس کینتیک ممکن است حتی در کنترل آب دهان یا حرکت فک نیز مشکل داشته باشند که بیشتر به سختی گفتاری آن ها دامن می زند. با این حال، این کودکان معمولاً درک زبانی نسبتاً خوبی دارند و توانایی فهم زبان را دارا هستند، که این نکته مهمی برای طراحی برنامه درمانی مناسب است.
رشد گفتاری کودکان با فلج مغزی آتاکسیک
در بررسی رشد گفتار در کودکان با انواع فلج مغزی، بهتر است در مورد وضعیت گفتار کودکان فلج مغزی آتاکسیک توضیح دهیم. فلج مغزی آتاکسیک نوعی نادرتر از فلج مغزی است که بیشتر با ضعف در تعادل، هماهنگی و حرکات دقیق شناخته می‌شود. این نوع فلج مغزی بیشتر بر بخش هایی از مغز تأثیر می گذارد که مسئول کنترل حرکات دقیق عضلات هستند. به همین دلیل کودکان آتاکسیک ممکن است در گفتار دچار مشکلاتی مانند لرزش صدا، آهنگ گفتار نامنظم و تغییرات غیرقابل پیش بینی در بلندی یا سرعت صحبت کردن شوند. برای اطلاع بیشتر می توانید مطلب فلج مغزی آتاکسیک چیست؟ را مطالعه کنید.
اما در صورت ثابت بودن وزن بدن گفتارنیز بهبود پیدا می کند. یکی از مشخص‌ترین ویژگی‌های گفتار در کودکان آتاکسیک، نوعی گفتار تکه تکه و کند است. کودک ممکن است در تلفظ برخی حروف یا کلمات خاص مشکل داشته باشد و نتواند الگوی منظم و روانی در گفتارش حفظ کند.
تاثیر گفتار درمانی در رشد کودکان فلج مغزی
پس از بررسی رشد گفتار در کودکان با انواع فلج مغزی بهتر است روش درمان این مشکل را نیز بررسی کنیم. گفتار درمانی یکی از مهم ترین ابزارها در کمک به کودکان فلج مغزی برای رشد گفتار و زبان است. در این روش درمانگر با ارزیابی دقیق وضعیت کودک، برنامه‌ای متناسب با نوع فلج، شدت آسیب و نیازهای ارتباطی او طراحی می کند. اهداف گفتار درمانی در این کودکان شامل بهبود وضوح گفتار، آموزش مهارت‌های تنفسی، افزایش دایره واژگان، و در صورت لزوم آموزش استفاده از وسایل ارتباطی جایگزین است.
گفتار درمانی باید به صورت مستمر، منظم و در محیطی حمایتی انجام شود. حضور والدین و آموزش به آن‌ها برای تکرار تمرینات در منزل نقش بسیار مهمی در موفقیت درمان دارد. گفتار درمانگران با استفاده از بازی، تصویر، موسیقی، تمرینات تنفسی و ابزارهای دیجیتال، کودک را به تمرین های گفتاری ترغیب می کنند.
جمع بندی
در این مطلب به بررسی رشد گفتار در کودکان با انواع فلج مغزی پرداختیم. رشد گفتار کودکان با فلج مغزی، مسیری پرچالش اما قابل پیشرفت است. بسته به نوع فلج مغزی، شدت آسیب و میزان حمایت محیطی و تخصصی، این کودکان می توانند توانایی‌های گفتاری خود را تا حد خوبی ارتقا دهند. شناخت دقیق نوع فلج مغزی و مشکلات گفتاری ناشی از آن، اولین قدم در مسیر درمان و توان‌بخشی است. گفتار درمانی، به عنوان یکی از مؤثرترین روش ها، می تواند با برنامه ریزی صحیح و همراهی والدین، رشد گفتار این کودکان را به سطحی قابل قبول برساند. به منظور درمان گفتار کودکان مبتلا به انواع فلج مغزی می توانید به کلینیک نسیم مردانی مراجعه کنید.
بدون دیدگاه